Фарингит

Фарингит деген эмне жана анын өзгөчөлүктөрү кайсылар?

Фарингит – бул кекиртекте өөрчүгөн сезгенүү процесси жана алгач тамактын былжырлуу кабыгына таасирин тийгизет, ошондой эле терең ткандарга, анын ичинде жумшак таңдайга жана лимфа түйүндөргө жайылышы мүмкүн.

Тамак оорунун эң көп таралган себептери – вирустар же бактериялар

Вирустар 90% дан көп учурларда тамак ооруну пайда кылышат. Бул инфекциялар башка өзгөчөлөнгөн симптомдорду да пайда кылганына карабастан, сасык тумоо, жөнөкөй герпес же инфекциялык мононуклеоз менен адамдар тамак ооруга көп кабылышат.

Жайы жылуу жана кышы салкын региондордо вирустар менен пайда болгон фарингит оорусунун эң жогорку чеги кыш жана эрте жаз мезгилдерине туура келет. Дал ушул убакта адамдар көпчүлүк убакытын жылуулуктун айынан абасы кургаган имараттардын ичинде өткөрүшөт. Мындай абал вирустардын жайылышы үчүн жагымдуу чөйрө болуп саналат.

Вирустар аба-тамчы жолу аркылуу жайылышат – оорулуу адам чүчкүргөндө же жөтөлгөндө абага инфекциялык агенттерди камтыган тамчылар түшөт. Мындан сырткары, түз байланышуу аркылуу, мисалы, оорулуу адам менен кол алышканда да жугат, бул оорунун жугушуна алып келет. Мезгилдүү инфекциялардын алдын алуунун эң жөнөкөй, бирок иштей турган жолу – бул гигиена эрежелерин сактоо.

Дени сак адамдардын көпчүлүгүндө вирустук фарингит белгилүү ыңгайсыздыктарды жарата турганына карабастан, эч кандай кабылдоолорду пайда кылбастан, ылдам жана өзүнөн-өзү өтүп кетет.

Бактериялар, баарынан мурун А тобундагы бета-гемолитикалык стрептококктор да фарингиттин козгогучтары болушу мүмкүн. Бул учурда биз атап көнүп калгандай, тонзиллит же ангина тууралуу сөз болот. Вирустук фарингит сыяктуу эле ангина да жамааттын ичинде өзгөчө кыштын аягында жана эрте жазда тез жана жеңил жайылат.

Вирустук жана бактериялык фарингиттен сырткары, грибок инфекциялары да тамактын оорушун пайда кылышы мүмкүн. Бул учурларда жутуу кыйындайт жана ооздо ак тактар пайда болот. Мындай инфекция оозул деп аталат жана негизинен ымыркайларды жана иммундук системасы төмөн адамдарды жабыркатат.

Тамак ооруларынын башка себептери да бар:

• кислота рефлюксу (ашказандын маңызы зарна жана тамак ооруну жаратуу менен кызыл өңгөчкө түшкөндө)
• постназалдык агуу (мурун көңдөйүндөгү былжырдын кекиртектин арт жагы аркылуу агып чыгышы)
• ооз аркылуу кургак абаны дем алуу ж.б.

Фарингиттин симптомдору

• Тамактын оорушу
• Тамактын кургашы жана дүүлүгүшү.
• Жутуудагы оору.
• Сүйлөөдөгү оору
• Себептерине жараша башка симптомдору да болушу мүмкүн. Аларга чарчагандык, алсыздык, муун оорулары, баш оору жана калтыратма кирет, мисалы, оорунун негизги себеби сасык тумоо болуп саналат.

Фарингитти кантип дарылоо керек?

Дарылоо ар дайым оорунун себептерине жараша жүргүзүлөт. Тамак оорунун эң көп таралган себеи вирустар болуп саналат, ошондуктан антибиотиктерди колдонуу натыйжалуу эмес. Абалды жеңилдетүү үчүн жергиликтүү антисептикалык жана ооруну басаңдатуучу препараттарды колдонуу керек. Оорулуунун абалын жеңилдетүү үчүн оорунун симптомдорун да дарылоо маанилүү. Ошондой эле ыкчам айыгуу үчүн жөнөкөй эрежелерди да сактоо керек:

• Жетиштүү эс алуу.
• Суусуздануунун алдын алуу үчүн сууну көп ичүү
• Тамакты жумшартуу жана жагымсыз симптомдорду азайтуу үчүн жылуу суюктуктарды (чай же шорпо) ичүү же желатин кошулган десерттер менен тамактануу.
• Бөлмөдөгү нымдуулукту көбөйтүү үчүн аба нымдагычтарды колдонуу, т.а., кургак аба оорунун симптомдорун күчөтүшү мүмкүн.
• Жергиликтүү антисептикалык жана ооруну басаңдатуучу таблеткаларды же тамак спрейлерин колдонуу.

Бул чаралар тамактын оорушун жана ар бир инфекциядагы ыңгайсыздыкты азайтууга жардам берет. Эгерде оору бактериялык инфекция менен пайда болсо, дарыгер антибиотик дайындайт. Абал жакшырып калганына карабастан, антибиотиктин толук курсун алууну улантуу маанилүү болуп саналат.

Фарингиттин алдын алуу чаралары

Бардык инфекцияларды алдын алууга болбогону менен алардын жайылышын жайлатууга болот. Жөнөкөй кеңештер:

• Колду самын менен тез-тезден жууп туруу
• Имараттарды туруктуу желдетүү
• Жөтөлгөн же чүчкүргөн адамдардан алыс болуу
• Кагаз салфеткаларды колдонуу жана колдонуп бүткөндөн кийин аны дароо ыргытуу.
• Туура тамактануунун жана физикалык көнүгүүлөрдүн жардамында иммундук системаны чыңдоо
• Көп сандагы адамдар бар жабык коомдук жайларга барбоо
• Мурунду же көздү кол менен кармабоо.
• Мурун менен дем алуу (мурундун былжырлуу кабыгы вирустар жана чаңдар үчүн фильтр болуп саналат).