Тамак оорусунун жалпы себептери

Макул болуңуз, эч кимдин ооругусу келбейт. Тамактын оорусу күтүүсүздөн пайда болот жана ар түрдүү жагымсыз симптомдор менен коштолот: кычышуудан, жутуунун кыйындашынан баштап, катуу ооруга жана үндүк толук жоголушуна чейин. Келгиле, бул оорунун эң көп таралган себептерин карап көрөлү.

Тамак оору (анг. sore throat) – бул жалпы түшүнүк. Эң көп таралган симптомдор – бул кычышуу, ыңгайсыздык, жутуунун кыйындашы жана тамактын оорушу.

Тамактын оорушу – жогорку дем алуу жолдорунун инфекцияларынын эң көп таралган симптомдорунун бири. Жыл сайын бул инфекциянын үлүшүнө 13 миллиондон ашык дарыгерге баруу туура келет!

Тамактын оорушунун инфекциялык (вирустар, бактериялар, грибоктор) же инфекциялык эмес (мисалы, кургак, чаң аба, чылым чегүү ж.б.) себептери болушу мүмкүн. Бул абал белгилүү бир ыңгайсыздыкты жаратканына карабастан, адатта ал өзүнөн-өзү же аз симптоматикалык дарылоо менен өтүп кете турганын белгилей кетүү керек.

Тамактын жабыркаган бөлүгүнө жараша оору төмөнкүдөй бөлүнөт:

• Фарингит – кекиртектин былжырлуу кабыгынын сезгениши.
• Тонзиллит – тамак бездеринин шишүүсү жана кызарышы.
• Ларингит – кекиртектин шишүүсү жана кызарышы.

Тамак ооруларынын эң көп таралган себептери ушулар.

Курч респиратордук вирустук инфекциялар, сасык тумоо жана башка вирустар)

Вирустар чоңдордогу тамак ооруларынын 90% дан ашык учурларын жана балдардагы тамак ооруларынын 70% га чейинки учурларын пайда кылышат. Вирустук ооруларга төмөнкүлөр кирет:

• Суук тийүү (суук тийүүнү ар түрдүү вирустар пайда кылат)
• Сасык тумоо
• Фарингит
• Инфекциялык мононуклеоз
• Кызылча

 Ангина жана башка бактериялык инфекциялар

Бактериялар да тамак ооруларын пайда кылышат. Бактериялык инфекциялардын эң көп таралганы – ангина, А тобундагы β-гемолитический стрептококк бактериялары пайда кылган таңдайдагы тамак бездеринин жана тамактын былжырлуу кабыгынын курч сезгениши. Стрептококк ангинасы балдардын тамак ооруларынын 30-40% га жакын учурларын жана чоңдордун тамак ооруларынын 20% га чейинки учурларын пайда кылат.

Кургак аба

Кургак аба ооздун жана тамактын былжырлуу кабыгынын ашыкча кургап кетишине алып келет. Жылытуу мезгилинде аба өтө кургак болот. Бул тамактын былжырлуу кабыгынын кургашы жана сезгениши сыяктуу жагымсыз сезимдерди пайда кылышы мүмкүн.

Айрым учурларда тамактын оорусу менен жөтөл бир убакта пайда болот.

Түтүн, химиялык заттар жана башка козгогучтар

Айлана-чөйрөгө көптөгөн химиялык жана башка заттар тамакты дүүлүктүрөт, анын ичинде:

• Тамекинин түтүнү
• Булганган аба (чоң шаарларда жана өнөр жай зоналарында)
• Тазалоочу каражаттар жана башка химиялык заттар.

Жарат, жабыркоо

Тамак-аштын бөлүгү кирип кеткен тамактын, жадагалса моюндун ар кандай жараты тамактын дүулүгүүсүн жана оорусун пайда кылат.

Гастроэзофагеалдык рефлюкс оорусу (ГЭРО)

Гастроэзофагеалдык рефлюкс оорусу (ГЭРО) – бул ашказандагы кислота кызыл өңгөчкө – кекиртек менен ашказанды туташтырган ичке түтүккө түшүп калган абал. Кислота зарна, кислота рефлюксу, ошондой эле тамак оору жана үндүн каргылданышы сыяктуу симптомдорду пайда кылып, кызыл өңгөч менен тамакты «күйгүзөт».

Тамактын оору кыйкыргандан, катуу сүйлөгөндөн же узак убакыт бою ырдагандан кийин да пайда болушу мүмкүн. Фитнес-инструкторлор жана машыктыруучулар, катуу сүйлөгөнгө туура келген мугалимдер тамак оорулары боюнча көп даттанышат.